Afstandsonderwijs vervult met trots, maar verhoogt werkdruk
Er wordt keihard gewerkt in het onderwijs. Ruim twee derde van de AOb-leden geeft in een enquête aan, meer tot veel meer werkdruk te ervaren nu de scholen dicht zijn. Tegelijkertijd zijn leden blij dat het onderwijs zoveel mogelijk doorgaat. Over de zorgleerlingen en leerlingen in de laagste onderwijsniveaus bestaat ongerustheid.
beeld: AOb
‘Ik vind het geweldig dat we in heel korte tijd onderwijs op afstand hebben ingericht’, schrijft een AOb-lid in de open antwoorden van een enquête die bijna 10 duizend werknemers uit alle onderwijssectoren hebben ingevuld. ‘Het kost energie, deze snelkookpan, maar het levert ons aan kennis zo veel op! Wel zorgen over de sociale kant en het beperkte contact met de kinderen. Daar gaat dan ook onze eerste (digitale) aandacht naar uit.’
Bijna 80 procent van de respondenten vindt het goed dat het onderwijsproces zoveel mogelijk doorgaat op afstand. Kanttekening is wel dat de huidige situatie voor een veel hogere werkdruk zorgt: 67 procent van de respondenten geeft aan de afgelopen week meer tot veel meer werkdruk te hebben ervaren dan in een normale werkweek. “Routines zijn doorbroken, in een paar dagen tijd hebben leraren een ongelooflijke inspanning verricht”, zegt AOb-bestuurder Jelmer Evers. Hierdoor ervaart 43 procent onvoldoende balans tussen werk en privé.
Je hoeft in deze situatie niet een-op-een hetzelfde onderwijs te geven zoals je gewend was
Onderwijspersoneel met schoolgaande kinderen heeft er beduidend meer last van dat werk en privé in elkaar overlopen dan collega’s zonder schoolgaande kinderen. “Daarom is het heel belangrijk nu ook wat rust te pakken", adviseert Evers. "Je hoeft in deze situatie niet een-op-een hetzelfde onderwijs te geven zoals je gewend was. Dit is onderwijs in een crisissituatie, ga daar voorzichtig mee om. Doe wat je kan, maar overvraag jezelf, collega’s en ook leerlingen niet.” Hier roepen ook veel leraren toe op in de open opmerkingen van de enquête.
Hoe lang gaan kinderen dit volhouden? Hoe organiseren ouders werk naast onvrijwillig gekozen thuisonderwijs?
Ruim 80 procent van alle respondenten maakt zich zorgen over de thuissituatie van leerlingen. Dit geldt het meest voor de leerlingen in het (basis- en voortgezet) speciaal onderwijs en praktijkonderwijs, gevolgd door het basisonderwijs en mbo niveaus 1 en 2. Ongeveer de helft van de respondenten uit deze onderwijssoorten geeft aan dat afstandsonderwijs niet of nauwelijks geschikt is voor hun leerlingen. ‘Hoe lang gaan kinderen dit volhouden? Hoe organiseren ouders werk naast onvrijwillig gekozen thuisonderwijs’, vraagt een docent zich af. Wederom zijn deze zorgen in de laagste onderwijsniveaus het grootst. Leraren hbo, wo en mbo 3 en 4 geven aan dat het afstandsonderwijs overwegend wel geschikt is voor hun leerlingen.
Ruim acht op de tien AOb-leden had tot anderhalve week geleden niet of nauwelijks ervaring met afstandsonderwijs. ‘In december ga ik met pensioen. Ik had nooit kunnen denken dat ik in dit laatste jaar nog zoveel nieuwe dingen moest leren. En dat dat nog lukt ook’, laat een respondent weten. “Over drempels die er waren zijn onderwijsmensen heen gestapt”, ziet AOb-bestuurder Evers. “In een razend tempo zijn kennis en vaardigheden uitgebreid. Ik vind het fenomenaal.”
Wij zijn leraren, geen icters, multimedia designers of methodeontwikkelaars
Hoe minder ervaring met het organiseren van onderwijs op afstand, hoe meer behoefte er is aan ondersteuning vanuit school, geven AOb-leden aan. Overigens zegt bijna 85 procent van de respondenten redelijk tot goed te worden ondersteund. Tegelijkertijd vindt 70 procent van de respondenten dat er voldoende ruimte is om afstandsonderwijs naar eigen inzicht in te vullen. En mogen vrijwel alle AOb-leden in alle sectoren thuiswerken. ‘Ik ben trots op wat er gebeurt, maar hoop op een landelijke oplossing. (..) We zijn immers leraren, geen ict’ers, multimedia designers of methodeontwikkelaars’, vat een leerkracht samen. Opvallend: de ervaren werkdruk ligt het hoogst in het voortgezet, middelbaar beroeps- en hoger onderwijs. Terwijl de bekendheid met afstandsonderwijs daar het grootst is. Het wel of geen ervaring hebben met afstandsonderwijs heeft dus geen invloed op de beleving van de werkdruk.
Vitaal
Voorzichtig wordt er ook al vooruitgekeken. ‘Ik moet wel bekennen dat wanneer ik de politiek hoor praten over dat onderwijs zo belangrijk is, dat die woorden wel schuren met de daden/woorden van de laatste onderhandelingen’, schrijft een AOb-lid. ‘Ik hoop echt dat het besef nu doordringt dat onderwijs een prachtig en vitaal beroep is en dat zonder goed onderwijs de samenleving niet kan bloeien.’
Onderwijspersoneel met examenklassen wilde vooral duidelijkheid over het wel of niet doorgaan van examens. Eerder vandaag werd bekend dat die worden afgeblazen. Lees daar hier meer over.
