Gros vo-besturen onder 80%-norm voor vaste contracten

Tekst Arno Kersten - Redactie Onderwijsblad - 8 juni 2023 - 3 Minuten om te lezen

Beeld: Typetank

Deze cijfers over 2022 werden in april door DUO gepubliceerd, maar bleven tot dusver onbelicht. Ze hebben betrekking op het huidige schooljaar.

Ten opzichte van 2021 is het aantal leraren met een tijdelijke aanstelling op middelbare scholen met ruim 1.500 toegenomen naar bijna 17 duizend. Het aantal docenten met een vast contract nam met ruim 900 af. Ook in het mbo daalt het aantal vaste aanstellingen en nemen tijdelijke contracten toe: 78 procent van de mbo-docenten heeft nu een vast contract, net iets meer dan in het vo.

Percentage van de leraren met een vast dienstverband

Peildatum: 1 oktober. Bron: DUO Dataportaal, data voor po, vo en mbo

Norm

Onderwijsministers Dennis Wiersma en Robbert Dijkgraaf ontvouwden onlangs maatregelen om werkgeverschap in het onderwijs te verbeteren. Het wetsvoorstel Strategisch Personeelsbeleid bevat een norm voor het primair en voortgezet onderwijs die een rem moet gaan zetten op het aantal tijdelijke contracten: elk schoolbestuur moet zorgen dat 80 procent van de personeelsleden een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd heeft. De norm geldt niet voor het mbo.

Werkgeverskoepels PO-raad en VO-raad serveerden de plannen meteen af als onwenselijk en overbodig. “Scholen hebben al 80 procent van de leraren in vaste dienst”, zei VO-raad-voorzitter Henk Hagoort tegenover de NOS.

Verschillen

De nieuwe cijfers spreken dat tegen. Van alle personeelsleden in de sector - directie, leraren, ondersteuners - heeft 77 procent dit schooljaar een vaste aanstelling, zo blijkt uit de nieuwe cijfers. Het jaar ervoor was dat inderdaad nog een kleine 80 procent. Bovendien: één gemiddelde voor de hele sector verhult de verschillen tussen de instellingen. Drie op de vijf schoolbesturen in het voortgezet onderwijs blijkt onder de 80-procentsnorm te zitten.

Een ruime meerderheid van de schoolbesturen in het voortgezet onderwijs blijkt onder de 80-procentsnorm te zitten

In het primair onderwijs voldoet een ruime meerderheid van de schoolbesturen juist wel aan die 80-procentsnorm. Het aandeel leraren in vaste dienst ligt al een poos rond de 88 procent - tien jaar geleden was dat nog 93 procent. Mede door een flinke toename van ondersteuners - met veelal tijdelijke contracten - de afgelopen jaren is het gemiddelde over al het personeel inmiddels wel gezakt naar een kleine 83 procent.

Percentage van al het personeel met een vast dienstverband

Peildatum: 1 oktober. Bron: DUO Dataportaal, data voor po, vo en mbo

Personen

De cijfers in dit bericht zijn gebaseerd op het aantal personen, niet op het aantal fte (voltijdbanen). Gemeten in fte pakken de percentages tijdelijke aanstellingen iets lager uit. Dat er meer personen dan fte’s met een tijdelijke aanstelling zijn, kan komen doordat medewerkers met een tijdelijke aanstelling relatief vaker kleinere parttime banen hebben. De 80-procentsnorm in het wetsvoorstel Strategisch Personeelsbeleid is gebaseerd op het aantal personen, zo bevestigt een woordvoerder van het ministerie van Onderwijs.

Dit zijn nieuwe cijfers waar we goed naar moeten kijken

‘Dit zijn nieuwe cijfers waar we goed naar moeten kijken’, mailt een woordvoerder van de VO-raad in een reactie aan het Onderwijsblad. ‘Deze cijfers laten zien dat er een dalende trend is in het aantal vaste contracten. Om hier harde uitspraken over te kunnen doen is een uitgebreide analyse nodig en die is er nog niet.' De werkgeverskoepel wijst op de eenmalige NPO-gelden, waarmee een deel van de scholen tijdelijk extra ondersteuning inzet. 'Dit is incidenteel geld waarmee het lastig zo niet onmogelijk is structurele aanstellingen te financieren.’ De VO-raad blijft bij de claim dat ‘op sectorniveau ruim 80 procent' van het personeel een vaste aanstelling zou hebben.

Aantal leraren voortgezet onderwijs

Peildatum: 1 oktober. Bron: DUO Dataportaal

De AOb staat wel positief tegenover de plannen. “Er zijn zeker veel goede werkgevers, maar ook teveel die het echt niet goed doen. Dit is wel degelijk een probleem in het vo”, aldus AOb-bestuurder Jelmer Evers.

Het wetsvoorstel Strategisch Personeelsbeleid staat tot en met 18 juni open voor reacties via internetconsultatie.