Groter aandeel onderwijsmedewerkers langdurige covid vraagt wia-uitkering aan
Het aandeel onderwijsmedewerkers dat vanwege langdurige covid een wia-uitkering aanvraagt, is in één jaar tijd procentueel flink gestegen. Van 7,7 procent in 2022 naar 18 procent in 2023, zo laten nieuwe cijfers van uitkeringsinstantie UWV zien. De onderwijssector zit met dit aandeel ruim boven het gemiddelde van 7 procent.
Beeld: Pixabay
‘De belangrijkste oorzaak van de groei in de sector onderwijs is de diagnose langdurige covid’, zo schrijven de onderzoekers van het UWV in het recente rapport ‘Volumeontwikkelingen najaar 2024’. In één jaar tijd is het aantal onderwijsmedewerkers met langdurige covid gegroeid met 246, laat UWV-woordvoerder Dennis Janus weten. "In 2022 waren het 137 mensen en in 2023 waren het er -volgens onze schattingen- 383."
Van alle sectoren die het UWV voor de wia-uitkering onder de loep neemt, kende het onderwijs met 18 procent in 2023 het hoogste percentage medewerkers met post-covid. Ook meer dan de zorgsector waarbij het aandeel 13 procent was, maar waar het in absolute aantallen -1183- om meer zorgmedewerkers gaat. In een eerder rapport van het UWV schreven de onderzoekers dat het risico voor onderwijsmedewerkers lastiger ‘te duiden’ was. ‘Men werkte tijdens een deel van de pandemie in klassen vol kinderen, maar er waren ook flinke perioden van thuisonderwijs’, aldus de onderzoekers.
Fors stijgende lijn
Werknemers die twee jaar ziek zijn, kunnen een wia-uitkering aanvragen. In het algemeen ziet het UWV een ‘fors stijgende lijn’ sinds 2023 bij het aantal aanvragen van deze uitkering. Ook voor dit jaar zien de onderzoekers al een stijging van 12 procent in het aantal aanvragen en ze verwachten dat er 5.000 meer mensen dan in 2023 de wia zullen instromen. ‘Het toenemende aantal aanvragen wijst erop dat er nog geen omslag is in de groei van het aantal mensen met psychische aandoeningen en langdurige covid’, zo schrijven de onderzoekers in het rapport. Woordvoerder Janus zegt dat er ook een vertraging is in het afhandelen en beoordelen van alle aanvragen. “Wel denken we dat het vanaf 2025 zal afvlakken met de werknemers die een uitkering aanvragen vanwege post-covid.”
Het toenemende aantal aanvragen wijst erop dat er nog geen omslag is in de groei van het aantal mensen met psychische aandoeningen en langdurige covid
De AOb wil financiële compensatie voor werknemers uit de eerste coronagolf die met langdurige covid kampen en daardoor in de wia zitten. “Dat moet voor die groep werknemers zeker gebeuren”, zegt AOb-voorzitter Thijs Roovers. “Dat er nog steeds geen vangnet is, is niet te geloven. Het ministerie blijft wegkijken. Deze medewerkers staken hun nek uit.”
Een aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering -ook wel 'ipap of de afkorting AOV' genoemd- moet medewerkers met terugwerkende kracht aanvullend verzekeren. De AOb wil dat dit in alle onderwijs-cao’s komt te staan. In de cao voor het hbo staat dit al. Roovers: “Dit zorgt voor inkomenscompensatie bij langdurige uitval. Het inkomen valt dan vaak terug, maar een aanvullende verzekering zorgt dat het op peil blijft. In de zorg verzekeren werkgevers hun personeel al hiervoor.”
Volledig afgekeurd
AOb-advocaat Geert Wind ziet namelijk in de praktijk dat het aansprakelijk stellen van een werkgever voor de gevolgen van postcovid niet eenvoudig is. "Het is bijkans niet te bewijzen waar een besmetting heeft plaatsgevonden, zeker in die gevallen waarin het onduidelijk is of de besmetting tijdens werk of in de privésfeer zich heeft voorgedaan", zegt Wind. “Langdurige covid is moeilijk medisch te objectiveren. Ik sta ook een jonger iemand bij en die heeft echt een inkomensval gemaakt, omdat zij geen aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekering had afgesloten.”
Politiek
De AOb blijft de standpunten bij de politiek kenbaar maken. Eerder stelden Kamerleden van de SP, ChristenUnie en GroenLinks/PvdA al vragen aan de regering over een compensatie voor alle medewerkers in cruciale beroepen en niet alleen een groep zorgmedewerkers. Oud-minister voor Langdurige Zorg en Sport Conny Helder (VVD) wees dat toen af. 'Het breder trekken van de reikwijdte van de regeling naar alle cruciale beroepen is niet in lijn met het vangnet van de arbeidsongeschiktheidsregelingen. Wij zijn ons ervan bewust dat een veel grotere groep mensen met een cruciaal beroep gevolgen ondervindt als gevolg van langdurige post-covid klachten. Voor alle werknemers die langdurige klachten houden vanwege post-covid en daardoor niet kunnen werken, is er het vangnet van de arbeidsongeschiktheidsregelingen.'
GroenLinks/PvdA-Kamerlid Julian Bushoff laat weten dat hij zich blijft inzetten voor een sociaal vangnet en een compensatie waar dat op zijn plek is. "Daar heb ik mij sterk voor gemaakt en dat blijf ik doen", aldus het Kamerlid. "Zorgmedewerkers, politieagenten en leraren hebben onbeschermd doorgewerkt. Gedurende de crisis konden we op hen rekenen. Nu moeten zij ook op ons kunnen rekenen."
